Πιστεύετε πως η νομισματική πολιτική που ακολουθεί η ΕΚΤ θα έχει σύντομα απτά αποτελέσματα και θα τιθασεύσει τον πληθωρισμό;

Τα τελευταία χρόνια βιώνουμε ένα διεθνές οικονομικό περιβάλλον γεμάτο προκλήσεις, συνεπεία των πολλών, διαφορετικών και αλλεπάλληλων κρίσεων. Στην οικονομική επιστήμη, η μείωση του πληθωρισμού επιτυγχάνεται μέσω της ανάληψης δράσης από τις κεντρικές τράπεζες για νομισματική σύσφιξη. Στην περίπτωσή της ευρωζώνης, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αξιολογεί ανά τακτά χρονικά διαστήματα συγκεκριμένα δεδομένα της οικονομίας της ευρωζώνης και έχει αποφασίσει στη βάση αυτών μια σειρά από αυξήσεις επιτοκίων κι όχι μόνο. Για την ώρα, ο πληθωρισμός βρίσκεται πάνω από τον στόχο του 2%, έχοντας όμως καταγράψει σημαντική μείωση σε σύγκριση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο άρα φαίνεται ότι η πολιτική αυτή δουλεύει. Είναι φυσιολογικό όμως να υπάρχουν και ανησυχίες ως προς την νομισματική πολιτική καθώς ενδεχόμενες υπερβολικές αυξήσεις επιτοκίων και διατήρησή τους σε πολύ υψηλά επίπεδα για μεγάλο χρονικό διάστημα θα οδηγήσουν σε ύφεση. Μια ήπιας μορφής ύφεση ή συγκράτηση της ανάπτυξης, ενδεχομένως να αποτελεί φυσικό επακόλουθο σ’ αυτές τις συνθήκες. Αυτό που δεν θέλουμε να δούμε να συμβαίνει είναι η σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής να οδηγήσει σε μια βαθιά οικονομική ύφεση, η οποία θα δημιουργήσει μεγαλύτερα προβλήματα και σε έκταση και σε διάρκεια από αυτά που στοχεύει να επιλύσει. Χρειάζεται ως εκ τούτου μεγάλη προσοχή.

Αν και έχετε απαλλαγεί από τον μεγαλύτερο όγκο μη εξυπηρετούμενων δανείων, τι επιπτώσεις μπορεί να υπάρξουν για την τράπεζα από μία περαιτέρω χαλάρωση του πλαισίου εκποιήσεων;

Οι επιπτώσεις από μια ενδεχόμενη χαλάρωση του νομοθετικού πλαισίου των εκποιήσεων δεν θα είναι μόνο για τις τράπεζες κι αυτό πρέπει να το κατανοήσουν άπαντες. Το πρόβλημα των μη εξυπηρετούμενων δανείων μπορεί να έχει μειωθεί σε μεγάλο βαθμό, κυρίως στους ισολογισμούς των συστημικών τραπεζών, αλλά εξακολουθεί να βρίσκεται στην πραγματική οικονομία και αποτυπώνεται στο ύψος του ιδιωτικού χρέους. Το γεγονός ότι ο οίκος Moody’s μόλις πρόσφατα μας αναβάθμισε στην επενδυτική βαθμίδα, 11 και πλέον χρόνια μετά την οικονομική και τραπεζική κρίση που χτύπησε την κυπριακή οικονομία, αποδεικνύει με τον πλέον ξεκάθαρο τρόπο ότι δεν υπάρχει περιθώριο για πισωγυρίσματα.  

Από το 2014 κι έπειτα γίνονται συνεχώς υποδείξεις από τους οίκους αξιολόγησης, αλλά και από θεσμούς όπως η Κομισιόν, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο για τις παρεμβάσεις στο νομοθετικό πλαίσιο, το οποίο στην πραγματικότητα μέχρι σήμερα δεν έχει αφεθεί να λειτουργήσει απερίσπαστο λόγω των συνεχών αναστολών. Χρειάζεται σταθερότητα γιατί μόνο έτσι μπορούμε να πάρουμε την οικονομία μας μπροστά, να μας εμπιστευθούν οι ξένοι επενδυτές και να παραμείνουμε προσηλωμένοι στον μεγάλο στόχο της βιώσιμης ανάπτυξης.

Ο χρόνος που απαιτείται για την ανάκτηση χρεών στην Κύπρο είναι ήδη πολύ μεγάλος και αυξάνει τα ρίσκα για μια τράπεζα που εξετάζει την παραχώρηση δανεισμού. Γεγονός το οποίο ενδέχεται να επηρεάσει το κόστος του δανεισμού και τελικά τη δυνατότητα της πρόσβασης σε χρηματοδότηση για αριθμό νοικοκυριών και επιχειρήσεων. 

Όσοι πραγματικά αντιμετωπίζουν προβλήματα, οι πραγματικά κοινωνικά ευάλωτοι, προστατεύονται και στηρίζονται από τα στοχευμένα σχέδια που έχει εφαρμόσει η πολιτεία όπως τα Εστία, Οικία, Ενοίκιο έναντι Δόσης κ.α., τα οποία όμως όλως παραδόξως δεν είχαν την αναμενόμενη ανταπόκριση από τους θεωρητικά δικαιούχους κι αυτό είναι κάτι που πρέπει να προβληματίσει.    

Την ίδια ώρα όμως, η Τράπεζα Κύπρου είναι όσο ευέλικτη απαιτείται με τους δανειολήπτες που αντιμετωπίζουν πραγματικό πρόβλημα;

Αν και οι τράπεζες είναι διαρκώς στο στόχαστρο, η Τράπεζα Κύπρου βρίσκεται αποδεδειγμένα πάντα στο πλευρό των πελατών της για να τους υποστηρίξει εκεί κι όπου υπάρχει πρόβλημα. Αυτό κάναμε κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Αυτό είχαμε δηλώσει προτού καν αρχίσει το ράλι της αύξησης στα επιτόκια και το έχουμε κάνει πράξη. Συνολικά έτυχαν επαναδιαπραγμάτευσης δάνεια ύψους €2 δισ. το 2023. Επιπρόσθετα, έχουμε ανακοινώσει σχέδιο επιβράβευσης περίπου 19.000 συνεπών πελατών μας με στεγαστικά δάνεια  πρώτης κατοικίας αξίας μέχρι €350.000 μέσω του προγράμματος «Ανταμοιβή». Το κόστος της παραπάνω ενέργειας για την Τράπεζα υπολογίζεται να πλησιάσει  €4 εκατ.

Επιπλέον, έχουμε εισάξει νέα σχέδια με ελκυστικά επιτόκια για αγορά στέγης με πολλές επιλογές επιτοκίων. Μια τέτοια επιλογή είναι και το στεγαστικό δάνειο με σταθερό επιτόκιο και δόση για 25 χρόνια, γεγονός που προστατεύει τα νεαρά ζευγάρια από τις διακυμάνσεις των επιτοκίων.

Δεχθήκατε όμως κριτική και για τα καταθετικά επιτόκια και τις χρεώσεις.

Η κριτική είναι πάντα εύκολη προς τις Τράπεζες. Η πραγματικότητα όμως είναι ότι παρόλο που οι καταθέσεις μας είναι σχεδόν διπλάσιες από τα δάνεια, τους τελευταίους μήνες παρουσιάσαμε μία σειρά από νέα καταθετικά προϊόντα με ελκυστικό επιτόκιο με το τελευταίο σχέδιο Step-Up να προσφέρει επιτόκιο μέχρι και 3%.

Σε σχέση με τις χρεώσεις, και πάλι έχουμε λάβει μία σειρά από σημαντικά και πρωτοποριακά μέτρα. Για παράδειγμα, υφιστάμενοι και νέοι πελάτες της Τράπεζας έχουν τη δυνατότητα να προχωρήσουν στη δημιουργία ενός πλήρους ηλεκτρονικού λογαριασμού (quick account) χωρίς καμία χρέωση για έξοδα διατήρησης λογαριασμού, χωρίς έξοδα έκδοσης κάρτας και με πολλά άλλα πλεονεκτήματα.

Επιπρόσθετα, ο λογαριασμός νέων 18 - 25 ετών διατίθεται χωρίς χρεώσεις και με δωρεάν συνδρομή για κάρτα. Για άτομα ηλικίας 65 ετών κι άνω, εφαρμόζονται μειωμένες χρεώσεις τόσο στους λογαριασμούς όσο και στην εξυπηρέτηση.

Οι περισσότεροι τομείς της οικονομίας σήμερα αντιμετωπίζουν πρόβλημα εξεύρεσης εξειδικευμένου προσωπικού. Μπορείτε να μας εξηγήσετε την προσέγγιση της τράπεζας για την ανάπτυξη και προσέλκυση ταλέντων και την ενίσχυση της δέσμευσης των εργαζομένων εντός του οργανισμού;

Οι πρακτικές πρόσληψης που εφαρμόζουμε, είναι  χωρίς αποκλεισμούς και βασίζονται σε αντικειμενικά  κριτήρια, όπως οι δεξιότητες και το ταλέντο. Συνάδουν με τις αρχές για ίσες ευκαιρίες και αποφυγή διακρίσεων στον εργασιακό χώρο. Προσπαθούμε όχι απλά να προσελκύσουμε, αλλά και να διατηρήσουμε στο δυναμικό μας κορυφαία ταλέντα, παρέχοντάς τους ευκαιρίες που υποστηρίζουν την  προσωπική και την επαγγελματική τους ανάπτυξη και ανέλιξη. Οι πρακτικές αμοιβών που εφαρμόζουμε αποκλείουν τυχόν διακρίσεις εις βάρος οποιουδήποτε υποψηφίου ενώ υποστηρίζουν το δικαίωμα ίσης αμοιβής για ίση εργασία και πρόαγουν επίσης, στο βαθμό που μπορούμε, την αμοιβή με βάση την απόδοση.

Επενδύετε και στην εξέλιξη του υφιστάμενου ανθρώπινου δυναμικού;

Δεδομένου ότι το ανθρώπινο κεφάλαιο είναι η κινητήριός μας δύναμη, με ενεργό συμβολή στην επίτευξη του οράματος, της αποστολής, των αξιών και της κουλτούρας της Τράπεζάς, επενδύουμε συνεχώς σε νέα εργαλεία μάθησης και εναλλακτικές μεθοδολογίες κατάρτισης. Το 2022 συνολικά 3.106 εργαζόμενοι της Τράπεζας Κύπρου παρακολούθησαν 324 προγράμματα κατάρτισης μέσω διαδικτυακών σεμιναρίων, ηλεκτρονικών μαθημάτων ή με φυσική παρουσία.

Από το 2022 εφαρμόζουμε μια νέα πρωτοβουλία διαχείρισης ταλέντων, το πρόγραμμα «UGrow». Πρόκειται για ένα πρόγραμμα που εστιάζει στην ανάπτυξη επιλεγμένων ταλέντων της Τράπεζας Κύπρου (BOC Talent) με την υποστήριξη έμπειρων εξωτερικών συνεργατών μας. Προβαίνουμε παράλληλα σε τακτικές αξιολογήσεις της απόδοσης και της εξέλιξης της σταδιοδρομίας των εργαζομένων μας, οι οποίες συμβάλλουν στην ενίσχυση της ικανοποίησής τους, η οποία συσχετίζεται με τη βελτίωση της απόδοσής τους. Επιπλέον από το 2018, έχουμε εισάξει το «Extra Mile», ένα πρόγραμμα που αποσκοπεί στην αναγνώριση και επιβράβευση των εξαιρετικών συμπεριφορών των εργαζομένων μας. 

Πώς αντιμετωπίζει η Τράπεζα Κύπρου τις ανησυχίες για τη βιωσιμότητα και τα κριτήρια ESG (Περιβαλλοντικά, Κοινωνικά και Διακυβέρνησης) σε λειτουργικό επίπεδο και από πλευράς παραχώρησης νέου δανεισμού;

Για εμάς δεν είναι ανησυχίες αλλά αναγκαιότητα. Αντιλαμβανόμενοι τη σημαντικότητα και τις προοπτικές που προσφέρει ο δανεισμός και η επενδυτική δραστηριότητα, με βάση τα κριτήρια ESG, ήδη προσφέρουμε δάνεια φιλικά προς το περιβάλλον και ταυτόχρονα έχουμε αρχίσει να επενδύουμε σε χρηματοοικονομικά προϊόντα που υποστηρίζουν τις αξίες ESG. Θέτουμε σε υψηλή προτεραιότητα ένα βιώσιμο επιχειρηματικό χαρτοφυλάκιο, παρέχοντας χρηματοδότηση όχι μόνο στις επιχειρήσεις που μπορούν να επωφεληθούν της πράσινης μετάβασης, αλλά και σε εκείνες που εργάζονται επιμελώς και συμμετέχουν ενεργά σε περιβαλλοντικές προσπάθειες.

Παρακολουθώντας στενά την στρατηγική μας για την επίτευξη Καθαρού Μηδενικού Ισοζυγίου (Net Zero) μέχρι το 2050, είμαστε η πρώτη τράπεζα στην Κύπρο που έχει εκτιμήσει και δημοσιοποιήσει τις χρηματοδοτούμενες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου (ΑΤΘ) Πεδίου 3, που αφορούν περίπου το 88% του μεικτού δανειακού μας χαρτοφυλακίου.

Πλέον, οι επενδυτές επιδεικνύουν αυξημένο ενδιαφέρον για τις επενδύσεις ESG, ενώ οι Οργανισμοί Αξιολόγησης Βιωσιμότητας και οι Πάροχοι Δεικτών αξιολογούν την απόδοση της Τράπεζας, τις δράσεις της και τα αποτελέσματά της στην κατεύθυνση της βιώσιμης ανάπτυξης. Το 2022, η Bank of Cyprus Holdings PLC έλαβε βαθμολογία AA (σε κλίμακα AAA-CCC) (2021: AA) στο MSCI ESG Ratings Assessment και στόχος μας είναι να τη βελτιώνουμε διαρκώς και με βιώσιμο τρόπο.

Πώς βλέπετε να αλλάζει το ανταγωνιστικό τοπίο για τις τράπεζες στο εγγύς μέλλον, ιδιαίτερα μετά τη διαφαινόμενη μετοχική αλλαγή στην Ελληνική Τράπεζα και πώς σχεδιάζει η Τράπεζα Κύπρου να παραμείνει ανταγωνιστική και να διαφοροποιηθεί περαιτέρω;

To ενδιαφέρον για τις κυπριακές τράπεζες από διεθνείς επενδυτές αποτελεί μία ιδιαίτερα θετική ένδειξη για την κυπριακή οικονομία στο σύνολό της και συνδέεται απόλυτα με την απαιτούμενη σταθερότητα που αναφέραμε προηγουμένως. Είναι κάτι που καταγράψαμε κι εμείς κατά την πρόσφατη παρουσίαση που κάναμε σε θεσμικούς επενδυτές στο Λονδίνο και σ’ άλλες παρόμοιου τύπου παρουσιάσεις.

Ο ανταγωνισμός είναι προαπαιτούμενο για κάθε τομέα ώστε να λειτουργεί μέσα σε υγιείς συνθήκες κι εμείς θέλουμε ο τραπεζικός τομέας να είναι ανταγωνιστικός. Μας δίνει ώθηση να ανεβάζουμε ρυθμούς, να παρουσιάζουμε νέα και εξειδικευμένα προϊόντα που ανταποκρίνονται με στοχευμένο τρόπο στις ανάγκες των πελατών και να βελτιώνουμε διαρκώς τον τρόπο λειτουργίας μας.

Η Τράπεζα Κύπρου είναι διαχρονικά ο ηγέτης της κυπριακής αγοράς και το έχουμε αποδείξει τόσο μέσα από τη πορεία μας όσο και μέσα από τις καινοτομίες που έχουμε παρουσιάσει τα τελευταία χρόνια. Υλοποιούμε με γοργούς ρυθμούς ένα πρόγραμμα μετεξέλιξης και ανάπτυξης του επιχειρηματικού μας μοντέλου με επίκεντρο την τεχνολογία και την εξυπηρέτηση του πελάτη το οποίο θα μας δώσει τα εφόδια να αντιμετωπίσουμε επιτυχώς όχι μόνο τον τραπεζικό ανταγωνισμό αλλά και τον ευρύτερο ανταγωνισμό των Fintech, ο οποίος εκτιμώ ότι θα είναι εντονότερος.

Ηγείστε της Τράπεζας Κύπρου από το 2019 και έχετε περάσει επιτυχώς μέσα από διάφορες κρίσεις, τραπεζικές, την πανδημία του Covid, τον πόλεμο. Πως αντιμετωπίζετε τις προκλήσεις; Υπάρχει ένα συγκεκριμένος τρόπος που χειρίζεστε δύσκολες καταστάσεις;

Ο κόσμος μας έχει αλλάξει πλέον τόσο πολύ και όποιες κρίσεις ακολουθήσουν μάλλον θα έχουν διεθνή ή έστω περιφερειακό χαρακτήρα και δεν θα είναι τοπικές. Άρα, το πρώτο που έχουμε να κάνουμε είναι να είμαστε επαρκώς προετοιμασμένοι για οποιοδήποτε ακραίο σενάριο. Τα όσα παρουσιάζουμε κάθε τρίμηνο, για ισχυρούς δείκτες κεφαλαίου, ρευστότητας, κερδοφορίας δεν στοχεύουν απλώς στην ικανοποίηση των εποπτικών απαιτήσεων. Αποτελούν την ασπίδα του οργανισμού αλλά και των πελατών μας σε δύσκολες περιόδους κι αυτό αποδείχθηκε στην πράξη την περίοδο της πανδημίας. Ο τρόπος που λειτουργούμε είναι διττός. Από τη μία παρακολουθούμε τις εξελίξεις και προετοιμάζουμε σενάρια για το τι μπορεί να ακολουθήσει και πως μπορούμε να είμαστε όσο το δυνατό πιο έτοιμοι. Από την άλλη, αποφασίζουμε ποιες επιλογές έχουμε στη διάθεσή μας και λαμβάνουμε τέτοια μέτρα που θα προστατεύσουν τον οργανισμό στον μέγιστο δυνατό βαθμό απέναντι στις όποιες δυσμενείς εξελίξεις.

Ένας τόσο μεγάλος και πολυδιάστατος οργανισμός, όπως η Τράπεζα Κύπρου, δεν μπορεί και δεν πρέπει να διοικείται από ένα μόνο άνθρωπο. Αν και έχω την τελική ευθύνη και είμαι υπόλογος των όποιων αποφάσεων της διεύθυνσης, περιβάλλομαι από μια εξαιρετική διευθυντική ομάδα και άξιους και καταρτισμένους συναδέλφους σε όλα τα επίπεδα. Ο καθένας από τον τομέα ευθύνης του φροντίζει να υλοποιεί τις αποφάσεις που λαμβάνουμε. Αυτός είναι ο λόγος που η Τράπεζα έχει προχωρήσει τόσο γρήγορα σε όλους τους τομείς και αυτός είναι και ο λόγος που είμαι αισιόδοξος για το μέλλον.