Το πρόγραμμα «Seaμμαχία για καθαρότερες θάλασσες», αποτελεί πρωτοβουλία της Τράπεζας Κύπρου με στόχο την επιστημονική έρευνα και δημιουργία δεδομένων για την ποιότητα του παράκτιου θαλάσσιου νερού.


Χερσόνησος Ακάμα

Τα ευρήματα εξήχθησαν από την έρευνα που διεξήγαγε το Κυπριακό Ινστιτούτο για τη Θάλασσα και τη Ναυτιλία (CMMI-Cyprus Marine and Maritime Institute), η οποία διήρκησε ένα χρόνο (2023-2024) και στόχευε στην αναγνώριση πιθανών επιπτώσεων που επιφέρουν οι έντονες τουριστικές δραστηριότητες στη φυσική ακεραιότητα του θαλάσσιου οικοσυστήματος στον κόλπο ‘Blue Lagoon’ της χερσονήσου Ακάμα, στην Κύπρο.

Επιστήμονες από το CMMI, διενήργησαν εποχιακές δειγματοληψίες (Άνοιξη, Καλοκαίρι, Φθινόπωρο, Χειμώνα) στην περιοχή του Blue Lagoon, με σκοπό να συλλέξουν δείγματα νερού και ιζήματος για αναλύσεις στοχεύοντας κυρίως στην αναγνώριση διαφόρων χημικών ρύπων (π.χ., βαρεά μέταλλα, συστατικά αντηλιακών) και μικροβιολογικών οργανισμών, και να καταγράψουν περιβαλλοντικές παραμέτρους και τη βιοποικιλότητα της περιοχής (ιχθυοπανίδα και βενθικούς οργανισμούς).

Χωρίς αξιοσημείωτη επίδραση στη βιοποικιλότητα της περιοχής του Blue Lagoon στη χερσόνησο του Ακάμα παρουσιάζουν οι αρχικές εκτιμήσεις, η οποία φαινομενικά δε φάνηκε να επηρεάζεται από τις τουριστικές δραστηριότητες. Ωστόσο, η υποθαλάσσια ηχορύπανση κατά την διάρκεια την άφιξης, αγκυροβόλησης και αναχώρησης των σκαφών ήταν αισθητή, γεγονός το οποίο επιβεβαιώνεται από τις υψηλές μετρήσεις που καταγράφηκαν από ειδικό υδρόφωνο που χρησιμοποιήθηκε κατά τη διάρκεια των δειγματοληψιών.

Επιπλέον, στο θαλάσσιο ίζημα κατά την καλοκαιρινή περίοδο, παρατηρήθηκαν τιμές χαλκού, οι οποίες υπερβαίνουν τα περιβαλλοντικά όρια, γεγονός που πιθανώς να οφείλετε στην αυξημένη διέλευση και αγκυροβόληση σκαφών στην περιοχή, αφού οι αντιρρυπαντικές βαφές που χρησιμοποιούνται συχνά στο εξωτερικό μέρος των σκαφών έχουν ως συστατικό τον χαλκό. ‘Έκθεση σε ψηλές συγκεντρώσεις χαλκού μπορούν να είναι περιβαλλοντικά ζημιογόνες, αφού μπορούν να αλλοιώσουν την φωτοσυνθετική ικανότητα φυκιών και να επηρεάσουν την ανάπτυξη άλλων σημαντικών βενθικών οργανισμών (π.χ. κοραλλιών) μεταξύ άλλων. Βαρέα μέταλλα, όπως ο χαλκός, μπορούν επίσης να βιοσυσσωρευτούν σε ψάρια και μαλάκια επηρεάζοντας την αλυσίδα τροφής.

Η σημαντικότητα της παρούσας μελέτης έγκειται στο γεγονός ότι θέτει τις βάσεις για μακροχρόνια μελέτη σχετικά με τις πιθανές επιπτώσεις από την αυξημένη τουριστική δραστηριότητα στον κόλπο ‘Blue Lagoon’.

Μαρίνα Αγίας Νάπας

Το 2022-2023 πραγματοποιήθηκε έρευνα στη θαλάσσια περιοχή της Μαρίνας Αγίας Νάπας (Κύπρος), σε συνεργασία με τη ΜΚΟ CYMEPA και του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου Κύπρου (ΤΕΠΑΚ), τα αποτελέσματα της οποίας ανακοινώθηκαν τέλος του 2023. Πρόκειται για πιλοτικό πρόγραμμα, που περιλαμβάνει ερευνητική δραστηριότητα σε θέματα προστασίας του θαλάσσιου περιβάλλοντος. 

Το πρόγραμμα αφορά την τοποθέτηση συστήματος παρακολούθησης της ποιότητας του θαλάσσιου νερού στην περιοχή, το οποίο αποτελεί ένα μοναδικό πιλοτικό σύστημα στη περιοχή. Σκοπός του είναι η παρακολούθηση και καταγραφή σημαντικών παραμέτρων ποιότητας νερού σε πραγματικό χρόνο. Τα δεδομένα αυτά συμβάλλουν στην ανάπτυξη μιας βάσης δεδομένων που θα αποτελέσει τη βάση για περαιτέρω μελέτες με στόχο την ανάπτυξη μεθόδων παρακολούθησης και ανίχνευσης τυχών προβλημάτων για έγκαιρες διορθωτικές παρεμβάσεις για την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος.

Tο πρόγραμμα υλοποιείται από την ερευνητική ομάδα EMERGE του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου Κύπρου σε συνεργασία με τη CYMEPA και τη Μαρίνα Αγίας Νάπας.