Νέα μέτρα για την καταπολέμηση της απάτης στον τομέα του ΦΠΑ και υποχρεώσεις Τραπεζών μελών του Συνδέσμου Τραπεζών Κύπρου 

Από την 01/01/2024 τίθενται σε εφαρμογή τα νέα νομοθετικά μέτρα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, τα οποία έχουν σκοπό την καταπολέμηση της απάτης στον τομέα του ΦΠΑ στις περιπτώσεις διασυνοριακού ηλεκτρονικού εμπορίου που πραγματοποιείται από πωλητές εγκατεστημένους σε άλλο κράτος μέλος ή σε τρίτη χώρα. 

Τα μέτρα αυτά εφαρμόζονται σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.) μέσω της Οδηγίας (ΕΕ) 2020/284 για την τροποποίηση της Οδηγίας 2006/112/ΕΚ όσον αφορά στη θέσπιση ορισμένων απαιτήσεων για τους παρόχους υπηρεσιών πληρωμών και μέσω του Κανονισμού (ΕΕ) 2020/283 για την τροποποίηση του Κανονισμού (ΕΕ) 904/2010, όσον αφορά μέτρα ενίσχυσης της διοικητικής συνεργασίας για την καταπολέμηση της απάτης στον τομέα του ΦΠΑ.

Τα μέτρα αυτά υποχρεώνουν τα αδειοδοτημένα πιστωτικά ιδρύματα (‘ΑΠΙ’ ή ‘Τράπεζες’) και άλλους παροχείς υπηρεσιών πληρωμών να υποβάλλουν πληροφορίες στις φορολογικές αρχές για τους δικαιούχους διασυνοριακών πληρωμών σχετικά με διασυνοριακές πληρωμές που προέρχονται από κράτη μέλη.

Εφαρμόζονται τα νέα μέτρα για την καταπολέμηση της απάτης στον τομέα του ΦΠΑ στην Κύπρο;

Η εφαρμογή των μέτρων στην Κύπρο βασίζεται στα ακόλουθα: 

1. Ο Κανονισμός (ΕΕ) 2020/283 όπως και όλοι οι Κανονισμοί της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είναι δεσμευτικός και ισχύει άμεσα και ταυτόχρονα σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ. 

1. Η Κύπρος ως κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οφείλει να εναρμονιστεί με την Οδηγία 2020/284/ΕΕ και αυτό αναμένεται να γίνει μέσω τροποποίησης του περί Φόρου Προστιθέμενης Αξίας Νόμου και μέσω έκδοσης των περί Φόρου Προστιθέμενης Αξίας (Υποχρεώσεις Παρόχων Υπηρεσιών Πληρωμών) Κανονισμών από το Υπουργικό Συμβούλιο.   

Ως αποτέλεσμα, τα αδειοδοτημένα πιστωτικά ιδρύματα και άλλοι πάροχοι υπηρεσιών πληρωμών στην Κύπρο οφείλουν να συλλέγουν πληροφορίες και να τις υποβάλλουν, κάθε τρίμηνο σε αυτόματη βάση, στις αρμόδιες φορολογικές αρχές (στην περίπτωση της Κύπρου στο Τμήμα Φορολογίας).  Οι φορολογικές αρχές έπειτα θα προωθούν τις σχετικές πληροφορίες σε μια ευρωπαϊκή βάση δεδομένων, το κεντρικό ηλεκτρονικό σύστημα πληροφοριών πληρωμών (CESOP), όπου θα αποθηκεύονται, θα συγκεντρώνονται και θα διασταυρώνονται με άλλες ευρωπαϊκές βάσεις δεδομένων.  Πρόσβαση στο CESOP θα έχουν οι αρμόδια εξουσιοδοτημένοι λειτουργοί των τμημάτων φορολογίας κάθε κράτους μέλους μέσω ενός δικτύου με ονομασία Eurofisc. 

Ποιος εμπίπτει στα νέα μέτρα για την καταπολέμηση της απάτης στον τομέα του ΦΠΑ στην Κύπρο; 

Τα νέα μέτρα εφαρμόζονται από όλα τα αδειοδοτημένα πιστωτικά ιδρύματα και άλλους παροχείς υπηρεσιών πληρωμών που προσφέρουν υπηρεσίες πληρωμών εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.  Η υποβολή στοιχείων αφορά πληροφορίες σχετικά με την ταυτοποίηση των δικαιούχων διασυνοριακών πληρωμών (φυσικά και νομικά πρόσωπα), οι οποίοι λαμβάνουν περισσότερες από 25 διασυνοριακές πληρωμές ανά τρίμηνο, και λεπτομέρειες σχετικά με την ημερομηνία, το ποσό και το κράτος μέλος προέλευσης της πληρωμής. 

Τι σημαίνουν τα νέα μέτρα για την καταπολέμηση της απάτης στον τομέα του ΦΠΑ για τους πελάτες των τραπεζών μελών του Συνδέσμου; 

Για όσους διεξάγουν πληρωμή από την Κύπρο προς δικαιούχο σε άλλο κράτος μέλος, από την 1^η Ιανουαρίου 2024, ο πάροχος υπηρεσιών πληρωμών του δικαιούχου θα υποβάλλει πληροφορίες σχετικά με τον δικαιούχο και την κάθε συναλλαγή (εφόσον αυτός λαμβάνει περισσότερες από 25 διασυνοριακές πληρωμές ανά τρίμηνο). 

Για όσους διεξάγουν πληρωμή από την Κύπρο προς δικαιούχο σε τρίτη χώρα, από την 1^η Ιανουαρίου 2024, ο πάροχος υπηρεσιών πληρωμών του πληρωτή θα υποβάλλει πληροφορίες σχετικά με τον δικαιούχο και την κάθε συναλλαγή (εφόσον αυτός λαμβάνει περισσότερες από 25 διασυνοριακές πληρωμές ανά τρίμηνο). 

Για όσους λαμβάνουν πληρωμή στην Κύπρο (δικαιούχος) από πληρωτή από άλλο κράτος μέλος, ο παροχέας υπηρεσιών πληρωμών του δικαιούχου θα υποβάλλει πληροφορίες σχετικά με τον δικαιούχο και την κάθε συναλλαγή (εφόσον αυτός λαμβάνει περισσότερες από 25 διασυνοριακές πληρωμές ανά τρίμηνο). 

Ενημέρωση για την Προστασία Προσωπικών Δεδομένων 

Αναφορικά με τα φυσικά πρόσωπα που εμπίπτουν στα νέα μέτρα, οι Τράπεζες θα επεξεργάζονται τα αναγκαία δεδομένα, με βάση τις αρχές του Γενικού Ευρωπαϊκού Κανονισμού για την Προστασία Δεδομένων 2016/679 και του σχετικού εθνικού νομοθετικού πλαισίου για την προστασία των προσωπικών δεδομένων. Τα προσωπικά δεδομένα θα τυγχάνουν επεξεργασίας  με τρόπο που θα διασφαλίζονται, μεταξύ άλλων, οι αρχές της νομιμότητας, του σκοπού, της διαφάνειας, ακεραιότητας, ασφάλειας και της αναλογικότητας.

Μόνο πληροφορίες σχετικά με πληρωμές που ενδέχεται να συνδέονται με οικονομική δραστηριότητα διαβιβάζονται στις φορολογικές αρχές. Οι πληροφορίες σχετικά με τους καταναλωτές και για τους λόγους στους οποίους βασίζεται η πληρωμή δεν αποτελούν μέρος της διαβίβασης. 

Οι Τράπεζες υποχρεούνται να επεξεργάζονται τα αναγκαία δεδομένα για τη συμμόρφωσή τους στις νομικές υποχρεώσεις που τους επιβάλλονται από τον Κανονισμό (ΕΕ) 2020/283, την Οδηγία 2020/284/ΕΕ και την σχετική εθνική Νομοθεσία και Κανονισμούς. 

Περαιτέρω ενημέρωση για την επεξεργασία των προσωπικών δεδομένων από τις Τράπεζες, τα δικαιώματα των υποκειμένων των δεδομένων και άλλες σημαντικές πληροφορίες αναφορικά με τη χρήση των δεδομένων από τις Τράπεζες, περιέχεται στις επιμέρους ‘Δηλώσεις Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων’ των Τραπεζών, οι οποίες είναι διαθέσιμες στις ιστοσελίδες τους. 

Η πρώτη υποβολή πληροφοριών θα γίνει το 2024 και θα αφορά διασυνοριακές πληρωμές που έγιναν μεταξύ 01/01/2024 και 31/03/2024. 

Οι παροχείς υπηρεσιών πληρωμών θα υπόκεινται σε κυρώσεις για παράλειψη συμμόρφωσης, ως θα καθορίζονται από την κείμενη νομοθεσία. 

Ο Σύνδεσμος Τραπεζών και τα μέλη του δεν παρέχουν φορολογικές συμβουλές.  Όποιοι χρειάζονται περισσότερη πληροφόρηση προτρέπονται ν’ απευθυνθούν στο φορολογικό σύμβουλό τους.  Χρήσιμες πληροφορίες υπάρχουν στην ιστοσελίδα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής: https://taxation-customs.ec.europa.eu/taxation-1/central-electronic-system-payment-information-cesop_en