Τιμώντας την επέτειο των 101 χρόνων από τη Μικρασιατική Καταστροφή, η έκθεση «ΣΗΚΩ ΨΥΧΗ ΜΟΥ»!... Εικόνες και μουσικές των προσφύγων του ’22, του Ιδρύματος της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία, η οποία φιλοξενείται στην Κύπρο από το Πολιτιστικό Ιδρυμα Τραπέζης Κύπρου, ανιχνεύει τον ρόλο και τη σημασία της μουσικής και του τραγουδιού ως ταυτότητα, συλλογική μνήμη και δύναμη κινητήρια για τον προσφυγικό Ελληνισμό.

Τα εγκαίνια της έκθεσης θα τελέσει ο εξοχότατος Προέδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας κ. Νίκος Χριστοδουλίδης τη Δευτέρα 2 Οκτωβρίου 2023, η ώρα 19:00 στο ΠΙΤΚ.

Βασικοί άξονες της έκθεσης είναι η ζωή πριν το 1922 στη Σμύρνη, την Ιωνία, την Καππαδοκία, τον Πόντο, την Κωνσταντινούπολη και την Προποντίδα, την Ανατολική και τη Βόρεια Θράκη (Ανατολική Ρωμυλία)· η Έξοδος, η απώλεια και το τραύμα της προσφυγιάς· η ζωή και η μουσική δημιουργία στη νέα πατρίδα· ο τρόπος με τον οποίο οι δικές μας γενιές τραγούδησαν το συνταρακτικό γεγονός και την προσφυγιά. Τα παραπάνω συνδέονται μεταξύ τους με βασικό άξονα τη μουσική και το τραγούδι, που δημιουργούν τον γενικό καμβά της έκθεσης. Έτσι ο επισκέπτης μπορεί να βρει απαντήσεις σε ερωτήματα όπως: Ποιος είναι ο ρόλος της μουσικής στην ατομική και τη συλλογική ταυτότητα των προσφύγων, και ποια η σημασία της ως κινητήριας δύναμης του προσφυγικού ελληνισμού; Πώς καταγράφονται οι μνήμες της Καταστροφής στα τραγούδια των προσφύγων; Με ποιον τρόπο φτάνουν οι μνήμες έως τις μέρες μας και πως γίνονται αντιληπτές στην εθνική ζωή και τη μουσική δημιουργία των επιγόνων;

Φωτογραφικά, οπτικοακουστικά και αρχειακά τεκμήρια σημαντικών φορέων διαφύλαξης της ιστορικής μνήμης στην Ελλάδα και στη Κύπρο, καθώς και πλήθος τεκμηρίων που συνεισέφεραν τοπικοί σύλλογοι, οργανώσεις και ιδιώτες, συνομιλούν στην έκθεση με στίχους και ποικίλες μελωδίες: μοιρολόγια, παραδοσιακά τραγούδια και χοροί, μικρασιάτικα ρεμπέτικα αλλά και η νεότερη ελληνική μουσική παραγωγή, η οποία επηρεάστηκε από τη μουσική πνοή των προσφύγων. 

H έκθεση θα διαρκέσει από το Οκτώβριο 2023 μέχρι τον Ιούνιο 2024 και θα λειτουργεί καθημερινά, από τις 10.00 έως τις 19.00, εντός του εκθεσιακού χώρου του Πολιτιστικού Ιδρύματος Τραπέζης Κύπρου στη παλιά πόλη της Λευκωσίας.

Παράλληλα με την έκθεση θα πραγματοποιούνται παράπλευρες δράσεις και εκδηλώσεις όπως μουσικές παραστάσεις, οι οποίες θα αναδεικνύουν τις μουσικές διαδρομές των προσφύγων, βιωματικά εκπαιδευτικά προγράμματα, διαλέξεις, συνέδριο και άλλες ειδικά σχεδιασμένες δραστηριότητες με βάση το πολυαισθητηριακό μουσειακό πρόγραμμα «Αισθησεις» του Ιδρύματος για τις εμποδιζόμενες ομάδες.

Επιστημονική επιτροπή της έκθεσης του Ιδρύματος της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία: Διονύσης Σαββόπουλος (πρόεδρος), Νίκος Ανδριώτης, Αλέξης Κυριτσόπουλος, Αικατερίνη Πολυμέρου-Καμηλάκη, Ευάνθης Χατζηβασιλείου, Κυριάκος Χατζηκυριακίδης

Μουσικολογική επιμέλεια: Λάμπρος Λιάβας
Καλλιτεχνική επιμέλεια: Αλέξης Κυριτσόπουλος
Γενική επιμέλεια: Άννα Ενεπεκίδου, Χρήστος Χρηστίδης

Προσαρμογή έκθεσης στην Κύπρο:
Πολιτιστικό Ίδρυμα Τραπέζης Κύπρου: Iωάννα Χατζηκωστή, Κρίστη Παπαδοπούλου, Χριστόδουλος Χατζηχριστοδούλου
Σχεδιασμός και στήσιμο έκθεσης: Μανώλης Καμάσσας
Μουσικός επιμελητής: Ανδρέας Παπαπέτρου